Algemeen

Duurzaamheid zit in het DNA van de Efteling

Met stijgende verbazing en bewondering zag Kamerlid Liane den Haan tijdens een werkbezoek wat de Efteling allemaal doet in het kader van duurzaamheid. Bezoekers krijgen daarvan weinig mee, het gebeurt vooral achter de schermen. “Daar kan elk bedrijf in Nederland een voorbeeld aan nemen”, aldus Liane.

“In ons land werken ruim 800.000 mensen in de toeristische sector. Dat is 7,5 procent van het totaal aantal banen in Nederland! Toch spreken we in de Tweede Kamer gemiddeld slechts éénmaal per jaar over deze sector”, constateert Liane den Haan. “We mogen gerust stellen dat de toeristische branche zichzelf fantastisch op de kaart kan zetten bij alle Nederlandse en buitenlandse toeristen, maar veel te bescheiden is in de lobby naar de landelijke politiek. In de Tweede Kamer krijgt het toerisme maar weinig aandacht, terwijl juist deze sector het ontiegelijk zwaar heeft gehad in de afgelopen twee jaar.”

Duurzaam op alle niveaus

Om de recreatieve branche de aandacht te geven die ze verdient, ging Liane op werkbezoek bij misschien wel de allerbekendste toeristische trekpleister die Nederland kent: de Efteling. En niet de sprookjes, achtbanen of andere attracties waren het thema van het werkbezoek, en ook niet de grote uitdagingen die het bedrijf moest overwinnen tijdens de coronacrisis, maar de duurzaamheid die de Efteling op alle niveaus nastreeft.

Lees verder onder de foto

Natuurpark

Duurzaamheid zit al sinds 1950 in het DNA van het bedrijf. In dat jaar werd Stichting Natuurpark De Efteling opgericht, nog steeds de enige aandeelhouder van het attractiepark. Het doel is ‘bevordering van het toerisme naar en binnen de gemeente’ met nadrukkelijk aandacht voor landschap en de natuur. Vandaar ook de naam van de stichting. Nog steeds staat de natuur centraal in de Efteling; bezoekers geven de verzorgde groene omgeving waarin ze vertoeven een nóg hoger waarderingscijfer dan de spannendste achtbaan of het wonderlijkste sprookje. De Efteling koestert de natuurlijk omgeving waarin het ligt. Vastgelegd is dat slechts elf procent van het terrein bebouwd mag worden, de overige 89 procent blijft groen. In 2018 tekende het bedrijf met twee grote milieuorganisaties het convenant ‘Natuurlijke en duurzame ontwikkeling Wereld van de Efteling’. Daarin is vastgelegd dat het park haar groene omgeving wil vasthouden en versterken.

Holle Bolle Gijs

In het voorjaar van 1959 zette de Efteling een volgende stap. Met de ingebruikname van de eerste Holle Bolle Gijs stimuleerde het attractiepark de bezoekers op een speelse manier om een duurzame keuze te maken. De inmiddels twaalf Gijzen roepen de gasten met hun indringende ‘Papier hierrr’ op om hun afval in te leveren. Als beloning volgt een welgemeend ‘Dank u wel!’ Jaarlijks wordt zo door de vriendelijke afvaleters 460.000 kilo papier verzameld. “Het is de ideale manier om onze gasten met afval bezig te laten zijn zonder hen ermee te belasten”, vertelt algemeen directeur Fons Jurgens. “Bezoekers zijn een dagje uit, je wilt hen niet te veel vermoeien met het scheiden van hun afval. We hebben daarom maar twee soorten afvalbakken: één voor PET-flesjes en één voor het overige afval. Vorig jaar hebben we 244.730 PET-flesjes opgehaald. Het statiegeld – een bedrag van bijna 37.000 euro – ging naar Villa Pardoes, het vakantieverblijf naast ons park voor ernstig zieke kinderen. Het overige afval scheiden wij aan de achterkant. We doen er ook alles aan om de hoeveelheid afval te verminderen, onder meer door verpakkingen herbruikbaar te maken. Het mooiste voorbeeld is misschien wel ons kindermenu; dat zit een paddenstoel die kinderen leeg mee naar huis nemen. En de paddenstoel maakt nog echt muziek ook!”

Kleine en grote stappen

In de afgelopen jaren zette de Efteling al diverse stappen op het gebied van duurzaamheid. Kleinere stappen, zoals het vervangen van niet-duurzame verlichting door ledlampen bij attracties en elektrisch frituren en bladblazen. En grotere, zoals de aanleg van het grootste laadplein van de Benelux waar 174 elektrische auto’s tegelijkertijd opgeladen kunnen worden. Achter de schermen wordt nu gewerkt aan twee nieuwe projecten: een gigantisch zonnepanelenveld en een systeem voor warmte-koudeopslag.

Lees verder onder de foto

Zonnepanelen

Met de komst van ruim 12.000 nieuwe zonnepanelen zet de Efteling de grootste stap op het gebied van duurzaamheid tot nu toe. De zonnepanelen worden geplaatst op een carport van liefst 23.000 vierkante meter op het parkeerterrein van het attractiepark. De panelen kunnen ongeveer 4.320.000 kilowattuur opwekken. Dat is twintig procent van het jaarlijkse elektriciteitsverbruik van de Efteling en vergelijkbaar met een gemiddeld elektriciteitsverbruik van circa 1750 huishoudens. Voor bezoekers zijn de zonnepanelencarports ook een uitkomst: hun auto staat koeler in de zomer en sneeuwvrij in de winter.

Vijfde-generatie-warmtenet

Op drie plaatsen in de Efteling staat een installatie voor warmte-koudeopslag. “Daarbij wordt grondwater gebruikt om met kleine temperatuurverschillen gebouwen te koelen of verwarmen”, vertelt Mark Jansen, Team Lead Technisch ontwerp. Bij warmte-koudeopslag (wko) wordt een koude en een warme bron geboord, soms tot wel tweehonderd meter diep. Op het moment dat een gebouw warmte of koeling nodig heeft, wordt dit opgepompt uit de grond en via een warmtewisselaar overgedragen aan het gebouw. “Er zijn al drie wko’s – in Raveleijn, het Efteling Hotel en bungalowpark Bosrijk – en we bouwen nu de vierde. Dat is het eerste zogenaamde ‘vijfde-generatie-netwerk’, een verhoogd technologisch net dat nog niet eerder in een bestaande omgeving werd toegepast. Wel al een keer in een nieuwe woonwijk in Amsterdam, maar dit netwerk bedient gebouwen die al langer in de Efteling staan, zoals Fata Morgana. Het is zeer uniek dat we een gebouw uit 1986 hierop aansluiten.”

Een voorbeeld

“De Efteling wil kostbare herinneringen geven waar gasten, groot en klein, nog jaren met een grote glimlach aan terugdenken”, zei Liane aan het eind van haar werkbezoek. “De kunst om bezoekers te verwonderen verstaat de Efteling als geen ander. Even het dagelijkse leven doen vergeten, dat is de missie van het park in Kaatsheuvel. Dan is het begrijpelijk dat alle inspanningen die de Efteling verricht op het gebied van duurzaamheid niet op de voorgrond staan. De klimaat-neutrale ambitie voor 2030 die het bedrijf heeft wordt vooral achter de schermen gerealiseerd, uit het zicht van de gasten. Logisch, maar ook wel jammer. Want wat de Efteling doet aan ‘duurzaam verwonderen’, dat zou iedereen moeten weten, en daar kan elk bedrijf in Nederland een voorbeeld aan nemen.”

► Kamerbodes doen ideeën en inspiratie op in de Efteling

Deel dit artikel via

Wilt u graag op de hoogte blijven?
Meld u dan aan voor onze nieuwsbrief!