Ondanks krapte op de arbeidsmarkt hebben oudere werkzoekenden nog steeds moeite om aan het werk te komen. Veel werkgevers selecteren helaas nog steeds op leeftijd. “Alsof leeftijd een maximale houdbaarheidsdatum aangeeft”, zei Liane den Haan in de Tweede Kamer.
Er is grote krapte op de arbeidsmarkt en dat bedreigt de groei van de Nederlandse economie. Er zijn al grote personeelstekorten in de zorg en het onderwijs, maar ook in andere sectoren wordt het nijpend. “Door een gebrek aan zorgpersoneel kunnen we straks onze kwetsbaren niet meer voldoende kwaliteit van zorg geven, kunnen we de miljoen woningen die gebouwd moeten worden niet realiseren en kunnen we onze kinderen geen fatsoenlijk onderwijs geven omdat we niet voldoende leerkrachten hebben”, gaf Liane den Haan in de Tweede Kamer enkele voorbeelden van de problemen die ons wachten.
Heersende vooroordelen wegnemen
Liane brak een lans voor de oudere werknemers. Het meer benutten van het oudere arbeidspotentieel helpt de krapte op de arbeidsmarkt tegen te gaan, stelt Liane. “Maar dan moeten wel de nog steeds heersende vooroordelen bij veel werkgevers worden weggenomen.” Want oudere werkzoekenden hebben nog steeds moeite om aan het werk te komen. “Oudere werknemers worden nog steeds minder dan jongere werknemers betrokken bij scholing en deskundigheidsbevordering. Mensen die na hun AOW-leeftijd willen doorwerken hebben nog steeds te maken met automatisch leeftijdsontslag en AOW’ers op de arbeidsmarkt die doorwerken krijgen hun congé op basis van leeftijd. Alsof leeftijd een maximale houdbaarheidsdatum aangeeft”, aldus Liane.
Beeldvorming over oudere werknemers
Liane den Haan vroeg aan minister Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid hoe het staat met de acties om de beeldvorming van oudere werknemers bij te stellen. De Tweede Kamer nam daarover een motie van Liane aan. Ook wil Liane van de minister weten wat de stand van zaken is van een convenant met verschillende partijen om 45-plussers weer volledig te laten participeren op de arbeidsmarkt.
Inbreng van Kamerlid Liane den Haan bij het commissiedebat Arbeidsmarktbeleid met minister Karien van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
“We leven in een zeer complexe periode met tal van uitdagingen. Sommige uitdagingen zijn zeer zichtbaar, zoals de coronacrisis en de impact daarvan de komende jaren. Of denk aan de huidige crisis op de woningmarkt, de verruwing en verharding in onze samenleving of de steeds meer zichtbare veranderingen van ons klimaat. En zeker niet te vergeten de Oekraïne-oorlog en alle effecten daarvan.
Maar ook de arbeidsmarkt is een enorm probleem de komende 25 jaar. Of liever gezegd, de krapte op de arbeidsmarkt. In zo’n beetje alle sectoren is momenteel sprake van enorme personeelstekorten en die lossen we niet 1,2,3 op. Dit bedreigt de groei van onze economie nú, maar ook de komende jaren. Nu al zien we het probleem van de enorme tekorten aan personeel in de zorg en het onderwijs, maar ook in andere sectoren is of wordt het nijpend.
Het maakt dat we door een gebrek aan zorgpersoneel straks, maar soms nu ook al, onze kwetsbaren niet meer voldoende kwaliteit van zorg kunnen geven, dat we de miljoen woningen die gebouwd moeten worden niet kunnen realiseren door gebrek aan vakkrachten, dat we onze kinderen geen fatsoenlijk onderwijs kunnen geven omdat we niet voldoende leerkrachten hebben en zo kan ik nog wel even doorgaan.
Daarbij zien we ook, los van nog steeds corona, ook een groot ziekteverzuim door toenemende werkdruk vanwege een tekort aan collega’s in vele sectoren. Ik maak mij daar zorgen over!
Ik hoor vaak dat we naar betere arbeidsvoorwaarden moeten, zeker in kraptesectoren. En dat moet natuurlijk ook, maar het vergroot niet het aanbod op de arbeidsmarkt. Een oplossing is iedereen die parttime werkt meer uren te laten werken. Dat zou inderdaad helpen, maar hoe realiseer je dit? Immers: mensen maken hun eigen persoonlijke keuzes. Het meer benutten van het oudere arbeidspotentieel zou ook helpen. Maar dan staan we voor de uitdaging om de nog steeds heersende vooroordelen bij veel werkgevers weg te nemen. Dus allemaal mooie ideeën, maar die vragen om daden! Hoe denkt de minister erover om parttimers te gaan verleiden om meer uren te gaan werken? In het regeerakkoord staan hier mooie plannen over onder andere om bijvoorbeeld het aantrekkelijker te maken om voor ouders werken en zorgen te combineren. Kan de minister over de uitwerking van de plannen in het regeerakkoord al iets zeggen?
En wat is concreet de inzet om het arbeidspotentieel van oudere werknemers te verhogen? Want daar staat in het regeerakkoord niets over.
Graag wil ik van de minister weten hoe zij denkt over leeftijdsdiscriminatie? De voorganger van de minister schrijft vorig jaar juli dat er gevolg is gegeven aan mijn motie om te streven naar een Inclusieve Arbeidsmarkt door inzet van een aantal projecten en programma’s. Wat is daar nu de resultante van? Oudere werkzoekenden hebben nog steeds meer moeite om aan het werk te komen dan jongeren. Oudere werknemers worden nog steeds niet voldoende betrokken bij scholing en deskundigheidsbevordering.
Mensen die na hun AOW-leeftijd willen doorwerken hebben nog steeds te maken met automatisch leeftijdsontslag en ik hoor verhalen van AOW’ers op de arbeidsmarkt die doorwerken maar na verloop van tijd hun congé op basis van leeftijd krijgen. Alsof leeftijd een maximale houdbaarheidsdatum aan zou geven. Wat vindt de minister hiervan?
Wat is de stand van zaken met betrekking tot de uitvoering van mijn motie waarbij de regering zou komen met acties om de beeldvorming van oudere werknemers bij te stellen?
Wat is de stand van zaken met betrekking tot de breed aangenomen motie om in te zetten op een convenant met verschillende partijen om 45-plussers weer volledig te laten participeren op de arbeidsmarkt?
Ik ben blij met de inzet op Leven Lang Leren. Het is belangrijk om mensen tijdig te laten bij of omscholen en in te zetten op een continue ontwikkeling. Maar hoe staat het met ouderen op dit traject? Worden zij tijdig en voldoende bereikt?
Hoe houden we mensen zo lang mogelijk gezond aan het werk? En hoe kan de werkgever hieraan bijdragen? Veel werkgevers hebben een zorgcollectiviteit waar zorginhoudelijke afspraken worden gemaakt om bijvoorbeeld aan leefstijlpreventie te doen zodat werknemers gezonder en fitter blijven. Korting op de zorgverzekering was een belangrijke prikkel voor werknemers om te participeren. Dat mag per volgend jaar niet meer.
Is het een idee om de Werkkostenregeling uit te breiden, zodat werkgevers extra ruimte krijgen om een werkgeversbijdrage op de zorgpremie te betalen voor deelnemende verzekerde werknemers. Een kleine bijdrage kan al leiden tot een forse stijging van deelname aan de collectiviteit en dus tot werknemers die gezonder en fitter aan het werk kunnen blijven. Graag hoor ik hoe de minister hier tegenaan kijkt.”
