Dé kritieke succesfactor om zaken op orde te krijgen binnen het ministerie van VWS is het veranderen van de cultuur, benadrukt Liane den Haan. “Het belangrijkste, en ook het moeilijkst, is het veranderen van gedrag en gewoontes op dat ministerie.”
Al jaren op rij is het op financieel terrein een puinhoop bij het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). De Rekenkamer geeft het ministerie – wederom – een dikke onvoldoende op alle vijf getoetste onderdelen.
Bouwen op drijfzand
Er is op het bekritiseerde ministerie een verandertraject in gang gezet, maar de enige oplossing is het aanpassen van de cultuur op het ministerie, is de overtuiging van Liane den Haan. Ook de Rekenkamer komt tot die constatering. “Een cultuurverandering is dé kritieke succesfactor om zaken daar op orde te krijgen”, stelt het Kamerlid van GOUD. “Ik heb het vorig jaar ook al gezegd: je kunt allerlei verbeterprocessen inzetten, maar als er geen gezonde cultuur heerst, is dat bouwen op drijfzand.”
Verbeterplannen
Liane ziet wel dat er bij VWS hard gewerkt is aan korte termijn verbeteringen. “En ook voor de lange termijn zijn er verbeterplannen”, zegt ze. “Maar ik maak mij, net als de Rekenkamer, zorgen over het tempo waarin dit gebeurt. Maar waar het mij dus met name om gaat, en dat heb ik afgelopen twee jaar ook al benadrukt, is de cultuur binnen VWS. Ik zie dat er ingezet wordt op kennis vergaren, kennis delen, meer financiële bewustwording, er is aandacht voor hoe je het werk doet en er wordt gekeken naar de structuur van de financiële organisatie.”
Culturele borging
“Als het gaat om de culturele borging zie ik vinkjes bij ‘Maak het helder’ en ‘Maak het bekend’”, vervolgt Liane. “Dat is dus kennelijk al gebeurd. Dat betekent dat er inzicht is dat men in de organisatie begrijpt wat de aard en de omvang is van de beoogde verandering en dat men zicht heeft op de onderliggende gedragingen en assumpties. De volgende stappen zijn ‘Maak het echt’ en ‘Maak het waar’. De verandervisie moet vertaald worden naar wat het voor mensen binnen VWS in de dagelijkse praktijk gaat betekenen en vervolgens moeten mensen daarin begeleid worden. Ik vraag me wel af hoe dit wordt vormgegeven. En wie gaat dit doen? Speelt de taskforce die minister Kaag heeft ingesteld hierin nog een rol? Vragen waar ik graag antwoord op heb.”
