Ondervoeding komt verhoudingsgewijs veel bij ouderen voor. Met alle nare gevolgen van dien: verlies van spiermassa, een verhoogde kans op vallen en daardoor letsel en sociaal isolement. Bij het onderzoekscentrum van Nutricia in Utrecht werken ze dag in dag uit aan producten die ondervoeding moeten voorkomen.
‘Wij geloven in de kracht van voeding om de gezondheid te verbeteren, van de kindertijd tot op hoge leeftijd. En door kennis te delen, kunnen we het waarmaken.’ Dat is de missie van Nutricia Specialized Nutrition. Liane den Haan en haar beleidsmedewerker Aleydis Kenney brachten een werkbezoek aan Utrecht, waar het Research Centrum gevestigd is, het internationale onderzoeks- en ontwikkelcentrum van Danone Nutricia. Tijdens een informatieronde en een rondleiding zagen zij dat Nutricia onder meer speciale voeding heeft voor mensen met kanker, voor spieropbouw, voor mensen met hartproblemen en in de toekomst ook voor mensen die lijden aan dementie.
Gezond eten
Vooral ook voor ouderen kan het lastig zijn gezond te blijven eten. Dat kan te maken hebben met een ziekte, met slikproblemen of eenzaamheid. Dan ligt ondervoeding op de loer, en daarmee een grotere kans op vallen. Ondervoeding veroorzaakt namelijk een snel verlies aan spiermassa, waardoor ouderen eerder vallen, hun botten kunnen breken of een hersenletsel oplopen.
Financiële impact
Per jaar maken ruim een miljoen mensen van 65 jaar en ouder een onfortuinlijke val. Een valpartij heeft voor ouderen vaak grote gevolgen: hun zelfstandigheid kan in het geding komen. Daarnaast hebben meer dan een miljoen valongelukken een grote financiële impact op onze zorg. Jaarlijks kost het behandelen van oudere mensen die gevallen zijn bijna 1 miljard euro.
Thuis Onbezorgd Mobiel
Passende valpreventie voorkomt ongelukken en verwondingen. Bij het werkbezoek aan Nutricia kreeg Liane uitleg over TOM, wat staat voor Thuis Onbezorgd Mobiel. Dit preventieprogramma voor zelfstandig thuiswonende ouderen is door Nutricia ontwikkeld in samenwerking met VeiligheidNL en enkele andere partners. Het programma dat ouderen ondersteunt bij het vergroten van hun mobiliteit en zelfredzaamheid is al in meerdere gemeenten met succes geïmplementeerd.
Valpreventieve beweegtraining
Een TOM-programma duurt vier maanden. In die tijd volgen deelnemers een valpreventieve beweegtraining met aandacht voor valrisicofactoren. Daarnaast krijgt iedereen die deelneemt voedingsvoorlichting tijdens gezamenlijke lunches en persoonlijk voedingsadvies van een diëtist, waardoor men gezonder gaat eten. Mooi meegenomen is dat TOM in groepsverband wordt uitgevoerd, onder begeleiding van een TOM-maatje, wat ten goede komt aan de sociale contacten.
Zorgverzekeraars niet enthousiast
De gezondheidswinst na een TOM-programma is groot. “Evaluaties na deelname aan het programma tonen aan dat het aantal mensen dat valt met een kwart afneemt; dat is enorm”, vindt Liane. “Het totaal aantal vallen wordt gereduceerd met de helft. Het is duidelijk dat er een forse kostenbesparing wordt bewerkstelligd, nog afgezien van het leed dat ouderen bespaard blijft. Maar helaas blijkt dat zorgverzekeraars niet enthousiast zijn. Daar snap ik echt niks van. Iedereen wil toch graag de zorgkosten omlaag hebben?”
Winst in kwaliteit van leven
Dat gezonde voeding en het voorkomen van ondervoeding een positief effect heeft op de zorgkosten blijkt glashard uit de cijfers: ondervoeding zorgt voor 2,1 procent van alle zorguitgaven in Nederland, in totaal een jaarlijks bedrag van liefst 1,8 miljard euro. Iedere euro die gestoken wordt in de behandeling van ondervoeding levert tussen 1,90 en 4,20 euro op. Per zieke of ondervoede oudere hebben we het dan over een ‘winst’ van tussen 1433 en 3105 euro. “En dan gaat het alleen nog maar over de winst in euro’s, nog niet eens over de winst in kwaliteit van leven”, constateert Liane, die bij een debat in de Tweede Kamer deze week ook medische voeding in ziekenhuizen en verpleeghuizen ter sprake bracht. “Die kan bijdragen aan verhoogde effectiviteit van de medicatie, reductie van complicaties en een positieve invloed op herstel”, aldus Liane.
Sensory Center
Het werkbezoek aan het Danone Nutricia Research Centrum omvatte naast veel theoretische informatie ook interactieve onderdelen. Liane bezocht de inpandige Life Sciences Laboratoria, waar met maag-darmsimulatie het belang van spijsvertering wordt aangetoond, en de Pilot Plant, waar research en technologie samenkomen. In het Sensory Center volgde het misschien wel ‘smakelijkste’ deel van het werkbezoek: het proeven van diverse soorten vloeibare gespecialiseerde voeding. “Ik heb nu nog meer respect voor het belangwekkende onderzoek dat hier in ons eigen Utrecht wordt gedaan”, sprak Liane na afloop, en vervolgens met een knipoog: “Ik heb vooral ook veel bewondering voor de receptschrijver van Danone Nutricia, want niet alleen moeten alle voedingsstoffen in de drankjes zitten, ze moeten ook nog eens lekker zijn. Ze leveren een topprestatie hier!”
