GOUD maakt zich zorgen om ouderen die in de fase tussen ziekenhuis en thuis zitten. Na spoedeisende hulp is het vaak moeilijk vervolgzorg voor ouderen te regelen. Liane den Haan wijst op beloftevolle pilots met wijkklinieken voor kwetsbare ouderen.
Doordat de ouderenzorg vastloopt, is dat ook merkbaar bij de acute zorg. Liane den Haan geeft een voorbeeld: “Als een oudere bij de spoedeisende hulp terechtkomt, is het vaak lastig om vervolgzorg te regelen. Er is te weinig capaciteit, en er zijn te weinig plekken.” Het Kamerlid vroeg bij het debat over de spoedeisende hulp aan minister Kuipers hoe de indicatie voor de vervolgzorg beter op elkaar afgestemd kan worden. “Hoe gaan we de komende tijd ervoor zorgen dat er goede ondersteuning is voor ouderen tussen ziekenhuis en thuis?”
Haast maken met wijkklinieken
GOUD vindt het voorkómen van acute zorg erg belangrijk. “Maatregelen om een acute zorgvraag te voorkomen zijn vaak effectiever als ze dieper in de wijk worden genomen”, weet Liane. Het Kamerlid wijst op een aantal regio’s waar pilots zijn met wijkklinieken voor kwetsbare ouderen. “Die bieden acute zorg aan ouderen die voorheen opgenomen zouden worden in het ziekenhuis”, vertelt ze. Omdat de eerste resultaten positief zijn, wil minister Kuipers dat concept de komende jaren doorontwikkelen. Liane wil er graag meer over weten: “Heeft de minister al een beeld van hoe hij de bekostiging gaat regelen van dit soort initiatieven? En kan er ook haast gemaakt worden met het doorontwikkelen van dit soort wijkklinieken? Want wijkklinieken kunnen een rol spelen bij herstelzorg, dus dat zou ook een oplossing zijn voor de doorstroom vanuit het ziekenhuis op weg naar thuis.”
Lees of bekijk hieronder de volledige inbreng van Kamerlid Liane den Haan bij het debat over opnamestops en lange wachttijden bij het sluiten van spoedeisende hulpposten. Een debat met minister Kuipers van VWS.
“De acute zorg in ons land piept en kraakt. En duidelijk is dat er iets moet gebeuren om te zorgen dat acute zorg voor de mensen die het nodig hebben toegankelijk blijft. We worden allemaal steeds ouder en dus zien we in de acute zorg ook een toenemend aantal patiënten. De groep ouderen van 75 jaar en ouder met een spoedeisende zorgvraag is met 3 procent toegenomen.
Helaas komen ook te veel ouderen op de spoedeisende hulp omdat ze nergens anders terecht kunnen. Dat zal alleen maar toenemen, want de vergrijzing neemt toe en alle mooie plannen van minister Helder rondom het programma Wonen, ondersteuning en zorg voor ouderen zijn nog lang niet gerealiseerd.
Doordat de ouderenzorg vastloopt, is dat ook merkbaar in de acute zorg. Als een oudere in de acute zorg terechtkomt, is het ook vaak lastig om vervolgzorg te regelen. Er is te weinig capaciteit, en er zijn te weinig plekken. We hebben het ons erg ingewikkeld gemaakt. Hoe kunnen we dat beter op elkaar afstemmen?, wil ik aan de minister vragen. En hoe gaan we de komende tijd ervoor zorgen dat er goede ondersteuning is voor ouderen tussen acute opname in het ziekenhuis en thuis?
GOUD vindt dat we ons ook moeten richten op het voorkomen van acute zorg. Maatregelen om een acute zorgvraag te voorkomen zijn vaak effectiever als ze dieper in de wijk worden genomen.
Dus in de werkingssfeer van de Wmo. Wat wel weer lastig is omdat de investeringen vanuit de Wmo dan weer in de acute zorg tot besparingen leiden, dus in de verzekerde zorg. In de praktijk lopen zorgprofessionals hier zo vaak tegenaan. Als geheel levert het de zorg een besparing op, maar de investering komt uit een ander potje. Zolang we dat niet goed regelen, komen we nergens. Er komen enorm veel ouderen onnodig op de spoedeisende hulp terecht, mede hierdoor. Welke oplossingen ziet de minister hiervoor?
Ik weet dat er in een aantal regio’s via pilots wordt gewerkt met wijkklinieken voor kwetsbare ouderen. Die bieden acute zorg aan kwetsbare ouderen die voorheen opgenomen zouden worden in het ziekenhuis. Ik lees dat de eerste resultaten positief zijn en dat de minister dat concept de komende jaren gaat doorontwikkelen. Wat bedoelt hij daar precies mee? De Raad voor de Volksgezondheid en Samenleving stipt in haar meest recente rapport aan dat de financiering van dit soort concepten nogal lastig te regelen is. Heeft de minister al een beeld van hoe hij de bekostiging gaat regelen van dit soort initiatieven? En kan er ook haast gemaakt worden met het doorontwikkelen van dit soort wijkklinieken?
Wijkklinieken kunnen ook een rol spelen bij herstelzorg, dus dat zou ook een oplossing zijn voor de doorstroom vanuit het ziekenhuis op weg naar thuis.
GOUD vindt de zorgcoördinatiecentra een goede stap en we horen uit het veld ook voornamelijk positieve reacties. In sommige regio’s hebben ze een pilot gedraaid met een zorgcoördinatiecentrum en die draaien nu succesvol. Daar is geld voor uitgetrokken, maar die pilot loopt nu teneinde. Ik begrijp dat er voor die pilots nog geen overbruggingsfinanciering geregeld is, om die de zorgcoördinatiecentra draaiende te houden.
Ik heb al vaker aandacht gevraagd voor succesvolle pilots die vervolgens niet door kunnen gaan omdat er geen vervolgfinanciering is. Hier zou dat enorm zonde zijn omdat een waardevolle zorginfrastructuur verloren gaat. Ik wil graag van de minister horen hoe hij die overbrugging gaat regelen. Ik hoor ook veel zorgen over de implementatie van die de zorgcoördinatiecentra. Het vergt een grote verandering in een sector waar weinig personeel is. Hoe gaat de minister die zorgen van het veld wegnemen?
Een belangrijk onderdeel van de acute zorg is multitraumazorg. Als iemand door een ongeluk meerdere ernstige letsels heeft opgelopen is het cruciaal dat de patiënt voor zijn of haar overlevingskans eerst wordt opgevangen en gestabiliseerd in een traumacentrum. Hier is een norm voor opgesteld: 90 procent van de gevallen van multitrauma moeten in een traumacentrum behandeld worden, de 90-procentsnorm. Helaas wordt die norm op dit moment bij lange na niet gehaald. Het zorginstituut heeft adviezen opgesteld om ervoor te zorgen dat die norm in de toekomst wel wordt gehaald.
Een daarvan is de TraumaTriageApp. Dat is een app waarmee ambulancemedewerkers kunnen bepalen of iemand multitrauma heeft. Ik begrijp dat die app een betrouwbaarheid heeft van 95 procent. Dat is flink. Alleen die moet door de ambulancezorg worden gefinancierd. Maar de ambulancezorg wordt er niet op afgerekend als die norm niet wordt gehaald, dus er is te weinig animo voor om die app te financieren. In het advies van het Zorginstituut zie ik dat er ook meer draagvlak gecreëerd moet worden bij de ambulanceprofessionals en bestuurders om de app te gebruiken. Kan de minister hier de structurele bekostiging niet gewoon anders regelen? Graag een reactie van de minister.
Van de 80 ziekenhuizen hebben er 24 nog steeds geen klinisch geriater of internist ouderengeneeskunde beschikbaar terwijl dit volgens het kwaliteitskader Spoedzorgketen wel moet. Gezien het feit dat het aantal ouderen dat met comorbiditeit terecht komt in de acute zorg lijkt mij dat wel zeer nodig. Dit zijn cijfers van vorig jaar. Kan de minister mij aangeven hoe het er nu mee staat?”
