“Er was een groot gebrek aan betrokkenheid met de Groningers”, zei Liane den Haan bij het debat over het rapport over de aardgaswinning. “Zij meldden niet alleen hun schade, maar legden ook hun gevoel van onveiligheid en hun kwetsbaarheid op tafel.” GOUD schaart zich achter de bevindingen en aanbevelingen in het rapport van de parlementaire enquêtecommissie.
Ruim een maand geleden presenteerde de parlementaire enquêtecommissie Aardgaswinning Groningen zijn eindrapport met als titel ‘Groningers boven gas’. De naam van het rapport wijst op hoe het zou moeten zijn en hoe het decennialang niet was: de winst ging boven de mensen in plaats van dat de mensen boven het gas gingen.
Situatie is ‘rampzalig’
De overheid heeft veel te lang weggekeken van de kwalijke gevolgen van gaswinning in Groningen, concludeerde de enquêtecommissie na maandenlang onderzoek. De situatie in de meest noordelijke provincie van ons land is ‘rampzalig’, trok de commissie als conclusie. De commissie adviseert om de schadeafhandeling voor bewoners ‘milder, makkelijker en menselijker’ te maken. Tevens moeten de inwoners van Groningen snel duidelijkheid krijgen over versterking en er dient er flink geïnvesteerd te worden in de regio, geeft de parlementaire enquêtecommissie als aanbevelingen.
Lees verder onder de video
Gebrek aan betrokkenheid
De Tweede Kamer debatteert twee dagen lang over de inhoud van het rapport. “Ik ben buitengewoon geschrokken na het lezen van de bevindingen van de commissie”, zei Liane den Haan bij het debat. Het Kamerlid zei zich het meest druk te maken over de communicatie, informatievoorziening, de uitvoering en betrokkenheid met gedupeerden. “Of liever het gebrek hieraan. Gebrek aan betrokkenheid met burgers, in dit geval de Groningers die niet alleen hun schade hebben gemeld, maar ook hun gevoel van onveiligheid, hun kwetsbaarheid op tafel hebben gelegd.”
Lessen leren voor de toekomst
Liane zei zeer benieuwd te zijn naar welke aanbevelingen van de commissie worden overgenomen door het kabinet. Ze vroeg aan de enquêtecommissie de opvolging van de aanbevelingen te monitoren. “Dat zou mij een lief ding zijn, want anders is het: we deden een plas en alles blijft zoals het was. Dat zou zonde zijn van al het werk van de commissie en erger nog: er worden dan geen lessen geleerd voor de toekomst.”
De volledige inbreng van Liane den Haan bij het debat met de parlementaire enquêtecommissie Aardgaswinning Groningen.
“Allereerst complimenten aan de collega’s die aan de parlementaire enquêtecommissie Aardgaswinning Groningen hebben deelgenomen. Respect voor al hun werk en dat geldt even zozeer voor de staf die dit gehele proces heeft ondersteund.
Ik ben geen woordvoerder op deze portefeuille, maar ik kan wel stellen dat ik buitengewoon geschrokken ben na het lezen van de bevindingen van de commissie. De conclusies zijn snoeihard.
Er zijn 236 vragen aan de commissie gesteld en ik heb de antwoorden daarop gelezen. De meeste vragen en antwoorden gaan over techniek en financiën. Buitengewoon interessant en relevant, maar waar ik mij het meeste druk over maak zijn zaken die structureel misgaan in Nederland; communicatie, informatievoorziening, de uitvoering en betrokkenheid met gedupeerden. Of liever het gebrek hieraan.
Gebrek aan communicatie en informatievoorziening richting het parlement, tussen de ambtenaren, tussen de departementen, richting de bewindspersonen, richting belanghebbende partijen en naar de Groningers.
Gebrek aan de juiste afstemming als het gaat om de uitvoering in elke fase van het proces.
Gebrek aan betrokkenheid met burgers, in dit geval de Groningers die niet alleen hun schade hebben gemeld maar ook hun gevoel van onveiligheid, hun kwetsbaarheid op tafel hebben gelegd. En ik ken veel Groningers. Rustig, bescheiden, recht toe recht aan en weinig woorden vuilmaken aan hun eigen problemen. No-nonsense. Gewoon doorgaan. Kop d’r veur. En daarom juist raakt hun emotie mij zeer.
En het is niet één kabinet dat met deze zaken de mist in is gegaan. Het is niet één termijn van een Tweede Kamer die hier actief was en heeft gefaald, het is niet één uitvoeringsorganisatie gedurende één bepaalde periode die hierin heeft gefaald. Door de jaren heen zijn de problemen terug te brengen op een gebrek aan communicatie, informatievoorziening, uitvoering en betrokkenheid. Ik heb het vorige week woensdag ook gezegd tijdens het debat over de uitslag van de Provinciale Statenverkiezingen.
Ik heb een paar vragen aan de commissie:
In hoeverre is de commissie het eens met mijn overall analyse?
Op de vraag in hoeverre de commissie denkt over de informatievoorziening heeft de commissie een aantal suggesties gedaan. We kunnen dit onder andere lezen in het rapport, maar ook in de antwoorden op de vragen uit de lijst met gestelde vragen aan de commissie. Maar hoe denkt de commissie over de organisatiecultuur binnen de betrokken ministeries en uitvoeringsorganisaties?
En als het gaat om een nieuwe bestuurscultuur waar al zo lang over wordt gesproken: hoe denkt de commissie dat we ook hier meer partij-overstijgend kunnen gaan werken in het belang van de burgers?
En zou nu juist hier niet eerst aan moeten worden gewerkt? Want als we gezamenlijk dit niet aanpakken, dan verandert er nooit wat.
Er is vandaag al en aantal keer gesproken over systeemfalen. Terecht. Maar ook de ICT-systemen falen. Ik heb al vaker de ICT-systemen van de overheid ter sprake gebracht. Dat werd vaak als niet ter zake doende beschouwd in debatten. En daar ben ik het hartgrondig mee oneens. We hebben al eerder van uitvoeringsorganisaties zelf gehoord dat de beperkingen van decennia oude ICT-systemen goede afhandeling in de weg staat. Hoe denkt de commissie hierover als het gaat om de afhandeling van de schades aan de Groningers?
De collega’s hebben een veelomvattend rapport neergelegd. Met aanbevelingen. Het debat met het kabinet over dit rapport moet nog plaatsvinden. Ik ben zeer benieuwd naar welke aanbevelingen concreet en wanneer worden overgenomen. Ikzelf schaar mij achter de bevindingen en de aanbevelingen uit het rapport.
Gaat de commissie nog iets doen met het monitoren van de opvolging van de aanbevelingen? Het zou mij een lief ding zijn, want and is het: we deden een plas en alles blijft zoals het was en dat zou zonde zijn van al het werk van de commissie en erger nog worden er geen lessen geleerd voor de toekomst. En zoals die zelf zegt: het is nu zaak dat de belangen van Groningen voorop worden gesteld!”
