Nu komt de aap uit de pensioenmouw

Het heeft lang geduurd, maar in de eerste termijn van het pensioendebat kwam de aap uit de mouw. In een tussenzin zei de minister dat het pensioen ‘te duur’ is en verder te duur dreigt te worden.

Bij de diverse overleggen over de Wet Toekomst Pensioenen kwamen steeds drie doelstellingen naar voren. Ten eerste een koopkrachtig pensioen. U ziet hoe snel dit begrip in waarde is afgenomen: we praten nu over het ‘perspectief op een koopkrachtiger pensioen’. Inmiddels is de rente zozeer gestegen dat de dekkingsgraden omhoog zijn gevlogen en er voor fondsen voldoende ruimte is bereikt of binnenkort wordt bereikt om te indexeren, ook met de 110 procent dekkingsgraadgrens in de huidige wet. Daarvoor is de nieuwe wet niet nodig.

Dan de tweede doelstelling over transparantie. Zullen we maar snel vergeten dat de betrokkenheid en kennis van de burger vergroot wordt met dit nieuwe stelsel? Temeer daar de minister keer op keer heeft uitgelegd dat er niet direct een relatie is te leggen tussen het pensioenvermogen en de pensioenuitkering, waar het uiteindelijk om gaat. Ga maar eens uitleggen dat je bij een kleiner vermogen juist meer pensioen krijgt!

Dan hebben we nog de derde doelstelling: een betere aansluiting bij de arbeidsmarkt. Lees: meer ZZP’ers verleiden om pensioen op te bouwen. Daardoor zou de helft van de groep van 900.000 die nog geen pensioen opbouwt verleid worden dat wél te doen. Moeten we voor deze kleine groep het stelsel van negen miljoen mensen aanpassen door middel van boterzachte flankerende maatregelen?

Geen van de doelstellingen wordt gehaald, maar we weten nu waarom de werkgeverspartijen tóch zo positief zijn. De kosten van het pensioen moeten naar beneden en daarvan komt het grootste deel ten gunste van de werkgevers. Die betalen immers tweederde tot de gehele premie. Voor hen is het dus het belangrijkst. In de nieuwe pensioenwet is de premie op geen enkele manier gewaarborgd anders dan dat sociale partners dat overeen moeten komen. Boterzacht dus. Een gevaarlijke uitruil van een lagere premie tegen een hoger salaris zijn volgens geruchten al hier en daar werkelijkheid. Dát doel lijkt dus wel gehaald.

Het is daarbij een raadsel waarom de vakbonden hier niet aan de bel trekken. Temeer omdat de vakbonden ook de gepensioneerden moeten vertegenwoordigen en moeten staan voor een goed pensioen voor huidige en toekomstige generaties. Maar het lijkt erop dat de vakbeweging ook liever geld besteedt aan loonruimte in plaats van aan een goed pensioen.

En als je als minister de werkgevers tevreden wilt stellen, is het niet raar dat je al de rapporten die wijzen op risico’s zo snel mogelijk naast je neer wilt leggen. Zelfs een oplopende rente komt dan niet uit, en reken je niet door. Daarom worden adviezen en opmerkingen van veel kritische experts niet meegenomen door de minister.

De wet is niet alleen niet af, maar bereikt ook de drie doelen niet. En dan rest nog maar één conclusie: Stort de werknemers en oud-werknemers niet in een ondoordacht en onzeker avontuur! Waak ervoor dat je in plaats van een pensioensysteem met potjes uitkomt op het maken van een potje van ons pensioensysteem.

Liane den Haan
Fractievoorzitter GOUD Nederland