“Surinaamse ouderen zijn ónze ouderen. Wij horen voor hen te zorgen”, zei Liane den Haan bij het Kamerdebat over de tegemoetkoming aan Surinaamse Nederlanders met een onvolledige AOW-opbouw. “Surinaamse ouderen verdienen een volledige AOW.”
Liane den Haan is al zo’n twaalf jaar bezig om te trachten ervoor te zorgen dat ouderen van Surinaamse afkomst met een onvolledige AOW gecompenseerd worden. Ook voordat Liane Kamerlid werd, in haar vorige functie, hield ze zich met dit onderwerp bezig.
Voor Liane is het antwoord heel simpel: “Ik vind het onbegrijpelijk dat ouderen uit Suriname die geen volledige AOW-opbouw hebben niet volledig worden gecompenseerd”, zei ze bij het debat over dit thema in de Tweede Kamer. “Deze mensen zijn niet goed voorgelicht en krijgen geen AOW omdat de jaren dat zij in Suriname woonden niet tellen voor hun opbouw. Jaren waarin Suriname notabene onderdeel was van het Koninkrijk der Nederlanden. Deze ouderen zijn onze ouderen. En wij horen voor hen te zorgen!”
Waarden en normen
Liane betoogde dat de bevinding van de Raad van State dat van compensatie voor deze groep geen sprake kan zijn vanwege een precedentwerking geen hout snijdt. “Ik ben benieuwd of de minister een andere groep kan aanwijzen die in deze zelfde situatie zit”, zei ze. “Wellicht moet er puur juridisch sprake zijn van ingezetenschap, maar ik kan mij zomaar voorstellen dat deze oudere Surinamers ook van mening waren en zijn dat dit bij hen het geval was. We hebben toch ook nog zoiets als waarden en normen, als gevoel, als zorgplicht naar deze mensen toe. Suriname is notabene zo’n driehonderd jaar een kolonie geweest van Nederland. Vanaf 1954 kreeg Suriname een bepaalde mate van zelfstandigheid, maar pas in 1975 is Suriname onafhankelijk geworden. Daarop zijn vele Surinamers naar Nederland gekomen om hier te komen wonen en werken en ook om de Nederlandse nationaliteit te behouden.”
“Vervolgens kwamen zij erachter dat zij geen volledige AOW opgebouwd hebben”, vervolgt Liane. “Daar hebben wij toch ook een taak en verantwoordelijkheid in gehad. Ik weet nog dat – ik meen ergens in 2014 – er is besloten dat er verplichte informatie moest worden gaan gegeven door gemeenten en de Sociale Verzekeringsbank aan mensen die naar het buitenland zouden gaan verhuizen. Veel mensen die in het buitenland gingen wonen en werken, soms tijdelijk, waren niet op de hoogte van het AOW-gat dat zij zouden gaan oplopen. Soms met grote en schrijnende gevolgen van dien als zij eenmaal de pensioenleeftijd bereikten.”
Onrechtvaardig
Liane heeft vanuit haar vorige functie gepleit voor het verplicht stellen van informatie en voorlichting hierover. Dat is toen ook ingevoerd. “Datzelfde had ook moeten gebeuren bij ouderen van Surinaamse afkomst”, vindt ze. “En dat is niet gebeurd. Dat mogen wij onszelf aanrekenen. Deze mensen zijn niet geïnformeerd en waren niet op de hoogte van de consequenties. En ik begrijp heel goed dat zij dit als onrechtvaardig beschouwen. Is de minister het met mij eens dat hier een voorlichtingstaak had gelegen voor gemeenten om deze mensen bij inschrijving te informeren hierover?”
Volledige compensatie
“Ik wil graag aansluiten bij de G4-wethouders. Er moet een rechtvaardige en spoedige oplossing komen voor deze ouderen. En wat mij betreft is dat een volledige compensatie. Surinaamse ouderen verdienen dit omdat zij in de veronderstelling waren in het Koninkrijk der Nederlanden te wonen, niet zijn voorgelicht bij aankomst in Nederland, altijd onderdeel van Nederland zijn geweest en dus net zo goed recht hebben op een volledige AOW”, zei Liane.
Het Kamerlid van GOUD Nederland wil van de minister horen of zij rekening houdt met effecten van de compensatie. “Zodat het niet zo is dat deze mensen straks ineens een enorme heffing op de inkomstenbelasting krijgen bijvoorbeeld. Ik wil graag de toezegging van de minister dat dit niet gebeurt, net zoals dat ook de toeslagen die deze mensen ontvangen niet in gevaar mogen komen.”
Een politieke keuze
“We kunnen hier nog lang en uitgebreid over praten. Over de voor- en nadelen, kosten, juiste of onjuiste juridische grondslag, maar wat mij betreft gaat het hier om een politieke keuze. Die moeten wij met elkaar maken. Wat mij betreft zijn dit ónze ouderen Nederlandse ouderen van Surinaamse afkomst en ik vraag de minister deze ouderen recht te doen”, aldus Liane den Haan.
