Liane de Haan wil een convenant tussen werkgevers- en werknemersorganisaties om er alles aan te doen om 45-plussers weer volledig te laten participeren op de arbeidsmarkt. “Dat convenant moet ook alle vooroordelen wegnemen die er nog steeds leven over oudere werknemers”, aldus Liane, die ook het effect van de onrustbarende inflatiecijfers op de koopkracht – met name die van gepensioneerden – ter sprake bracht.
Tijdens het debat over de begroting van Sociale Zaken en Werkgelegenheid brak Liane den Haan een lans voor werkloze ouderen die, ondanks de krapte op de arbeidsmarkt, nog steeds moeilijk aan werk komen. “Zij worden nog vaak gediscrimineerd, zowel bij ontslag als bij het aannemen”, zei Liane. “En zelfs nu vindt deze groep geen baan.” Liane vindt dat de overheid in actie moet komen door geen financiële steun te verlenen aan de sectoren die wel ouderen kunnen inzetten, maar dat niet willen.
Volledige participatie op de arbeidsmarkt
Liane stelde voor om tot een convenant te komen tussen werkgevers- en werknemersorganisaties om er alles aan te doen om 45-plussers weer volledig te laten participeren op de arbeidsmarkt en ook alle vooroordelen die er nog steeds leven weg te nemen. “Het kan niet zo zijn dat werkgevers liever vacatures schrappen dan dat ze mensen aannemen van 50 jaar en ouder, of mensen met een beperking. Laten we daar eens wat aan doen!”
Indexeren pensioenen
Liane ging ook in op het door het CBS bekendgemaakt inflatiecijfer van 5,6 procent over de maand november, en wat dat betekent voor de koopkracht van alle Nederlanders en met name gepensioneerden. “Wat kan het kabinet voor gepensioneerden betekenen?”, vroeg zij aan staatssecretaris Dennis Wiersma. Het plan om in plaats van op 1 januari 2023 al op 1 januari 2022 te mogen indexeren bij 105 procent in plaats van 110 procent is mooi, maar daar is twee-derde van de gepensioneerden niet mee geholpen. “Zij krijgen hun pensioen van de vier grootste fondsen die die 105 procent helemaal niet halen”, zei Liane, “en dan hebben we het bijvoorbeeld over onze oud-verpleegkundigen, oud-politiemensen en oud-leraren!”
Onrust onder gepensioneerden
Liane eindigde met: “Ik kan mij voorstellen dat de onrust onder gepensioneerden haast nét zo hard stijgt als de inflatie zelf”, en ze vroeg de bewindslieden nogmaals wat zij voor de gepensioneerden kunnen betekenen.
Motie
De motie van Liane den Haan voor een convenant tussen gemeenten, werkgevers- en werknemersorganisaties en UWV om er álles aan te doen om 45-plussers weer volledig te laten participeren op de arbeidsmarkt werd met algemene stemmen door de Tweede Kamer aangenomen!
Hieronder leest u de inbreng van Liane den Haan bij het debat over de begroting Sociale Zaken en Werkgelegenheid met staatssecretaris Dennis Wiersma.
ARBEIDSMARKT
“In veel sectoren is een groot tekort aan personeel. De zorg, de bouw, de horeca, het onderwijs: de vacatures vliegen je om de oren. Ondanks goede bedoelingen en maatregelen worden oudere werknemers nog vaak gediscrimineerd, zowel bij ontslag als bij het aannemen. Het gaat zelfs zo ver dat in een krappe arbeidsmarkt, zoals we die nu hebben, deze groep ook geen baan vindt.
Is de staatssecretaris het met mij eens dat ingezet moet worden op een grotere arbeidsparticipatie van deze groep, en dat beleid tegen krapte in diverse sectoren van de arbeidsmarkt alleen dan overheidssteun verdient als het potentieel van de oudere medewerkers zoveel mogelijk benut is? Dus géén steun aan een sector die wel ouderen kán maar niet wíl inzetten.
Er zijn maatregelen als STAP en SLIM, maar ik mis een specifiek plan voor maatwerk voor oudere werknemers, zowel om een baan te behouden alsook om weer aan een baan te komen.
Er wordt wel ingezet op specifieke plannen voor vrouwen in topfuncties, voor de participatie van gehandicapten, voor immigranten, voor jeugdwerkelozen… en dat is ook bijzonder belangrijk en dat steun ik van harte, maar waarom geen duurzaam plan voor mensen die nog jaren moeten werken tot hun pensioenleeftijd en door werkgevers na hun 45e amper nog gezien worden?
Er wordt wel gewerkt aan Duurzame Inzetbaarheid. Denk aan scholing en gezondheid. Er is dus beleid t.a.v. de werknemer. En dat is mooi. Maar wat helpt dat als werkgevers deze werknemers na een bepaalde leeftijd, meestal vanaf 45/50 jaar, niet meer aannemen? Is het een idee om tot een convenant te komen met Werkgevers en Werknemersorganisaties om er alles aan te doen om 45-plussers weer volledig te laten participeren op de arbeidsmarkt en ook alle vooroordelen die er nog steeds leven weg te nemen? Graag een reactie.
Eén van de argumenten van een hogere AOW-leeftijd was destijds immers ook dat er te weinig mensen zouden zijn die arbeid konden verrichten. En nu zien we nog steeds dat oudere werkzoekenden moeilijk aan een baan kunnen komen.
Ik las in een recent onderzoek van vakbond CNV dat hoogleraar Joop Schippers zelfs stelt dat veel werkgevers liever vacatures schrappen dan dat ze mensen aannemen van 50 jaar en ouder of mensen met een beperking. Laten we daar eens wat aan doen!
Laat zien dat oudere werknemers een aanwinst zijn in plaats van een last. Uit onderzoeken blijkt steeds weer dat oudere werknemers net zo productief zijn als jongeren, dat ze echt niet vaker ziek zijn dan jongeren en uiterst loyaal aan hun werkgever. Daarnaast brengen ze veel (levens)ervaring en kennis mee. Bovendien blijkt uit onderzoek dat als jonge en oudere mensen samenwerken, dat goed is voor de sfeer op het werk.
Onder minister Asscher was er een actieplan om 50-plus-werkzoekenden te helpen weer aan het werk te komen. Met ambassadeur John de Wolf. Ook minister Koolmees heeft vanuit het ministerie een actieplan gestart dat nu nagenoeg is afgerond. Kan de staatssecretaris aangeven wat hier het resultaat van is?”
VRIJWILLIGERSWERK
“Ik kreeg een brief van een dame van 64 jaar die na 46 jaar gewerkt te hebben nu werkloos is. Zij solliciteert zich suf, maar wordt nergens aangenomen. En nu wil ze zich nuttig maken als vrijwilligers bij een zorgorganisatie. Een fantastisch idee.
Na een paar keer proefdraaien (wat heel goed ging), heeft ze zich officieel aangemeld, een VOG aangevraagd en toestemming gevraagd aan het UWV. Dat laatste werd afgewezen. Zorginstellingen zijn geen ANBI- of SBBI-organisaties en dus mag het niet van het UWV.
Dit is toch vreemd? We hebben juist mensen nodig die de zorg kunnen ondersteunen, maar mensen als deze mevrouw die zich vrijwillig willen inzetten worden ontmoedigd. Wet- en regelgeving mag ons hierbij toch niet in de weg zitten?
Ik ben zelf ook als vrijwilliger in de zorg aan de slag te gaan. Om te helpen. Zondag heb ik de zorg ondersteund in een revalidatiecentrum bij mij in de buurt. Er zijn zoveel extra handen in de zorg nodig. Laat al die mensen die iets willen doen en nu werkzoekend zijn, gewoon aan de slag gaan. Wetten en Regels moeten daarbij niet in de weg staan. Zeker niet nu er zo’n pandemie gaande is en elk extra paar handjes verlichting geeft.”
KOOPKRACHT
“Elk jaar, en ook nu weer, blijkt dat de koopkrachtplaatjes achterhaald zijn al voordat ze besproken zijn. Dit keer komt dat onder andere door lokale lasten en energiekosten, alsmede door algemeen hogere inflatie.
Er is al jarenlang een groot verschil in koopkrachtontwikkeling tussen werkenden en niet-werkenden. Ik heb het al eerder gezegd bij de Algemeen Financiële Beschouwingen: werkenden zijn er de afgelopen jaar zo’n 20% op vooruit gegaan.
Niet-werkenden, waaronder gepensioneerden, staan 1% in de min. De rek is er bij gepensioneerden echt al lang uit. Het wordt echt tijd om deze achterstand recht te zetten. Dat kan natuurlijk door het AOW-bedrag te verhogen. Het minimumloon moet flink omhoog en daarmee, omdat de AOW-uitkering is gekoppeld aan het minimumloon, heeft dat ook een positief koopkrachteffect voor gepensioneerden.
Kan de staatssecretaris wellicht een inventarisatie maken om de Kamer te informeren over verschillende beleidsopties om de achterstand in koopkracht tussen werkenden en niet-werkenden te verkleinen. Ook vraag ik de staatssecretaris of hij kan aangeven wat het aanstaande regeerakkoord en de verdere uitwerking hiervan voor een effect heeft op de koopkracht van gepensioneerden.”
KOSTENDELERSNORM
“Ik verzet me al jaren tegen de kostendelersnorm. Wanneer ouders en kinderen samen (gaan) wonen ben ik van mening dat de AOW nooit gekort mag worden wanneer er sprake is van mantelzorg. Het kan toch niet zo zijn dat ouders die bijvoorbeeld al jaren voor een kind met een handicap of ziekte zorgen, worden gekort op hun uitkering? Of ouderen die voor elkaar willen zorgen gekort worden op hun AOW. Als we een participatiesamenleving nastreven, moet regelgeving dat stimuleren in plaats van tegenwerken. Deze mantelzorgboete moet echt worden afgeschaft.
Ik wil ook graag weten of er inzicht is op het effect van de kostendelersnorm op de woningmarkt. In mijn optiek draagt de kostendelersnorm bij aan de woningnood omdat mensen vanuit financieel oogpunt maar beter twee adressen kunnen aanhouden. Ook draagt het bij aan armoede. Het blijkt ook uit het rapport Kansrijk Armoedebeleid dat dat de financiële voordelen veel te ruim worden ingeschat.
We zouden mensen juist moeten stimuleren om voor elkaar te zorgen. Dat voorkomt dat mensen meer beroep doen op zorg en ondersteuning! De kostendelersnorm draagt niet bij aan een inclusieve samenleving waarin eenieder tot op hoge leeftijd mee moet kunnen blijven doen.”
PENSIOEN
“In december 2020 is door minister Koolmees de conceptwetgeving Wet Toekomst Pensioenen opgeleverd. Het nieuwe pensioenstelsel staat toe dat er sneller geïndexeerd wordt en dat er meer kan worden meebewogen met de welvaart. Natuurlijk zitten er ook haken en ogen aan. Die zullen we vast komend jaar nog uit en te na bespreken.
Maar het is nu een jaar later en ik vraag mij af hoe het met het verdere proces rondom de Pensioenwetgeving staat. Kan daar meer duidelijkheid over worden gegeven? Ik hoor dat in het veld het draagvlak voor het nieuwe stelsel afneemt, en straks zijn we weer terug bij af. Dit gaat de gepensioneerden zeker niet helpen.
Mijn motie, die ik had ingediend bij de AFB, om in plaats van op 1 januari 2023 al op 1 januari 2022 te mogen indexeren bij 105 procent in plaats van 110 procent werd door de minister van Financiën ontraden en haalde het niet. Fijn dat ditzelfde voorstel, nu ingediend door collega Gijs van Dijk, het wel heeft gehaald. Echter, hier zijn nog steeds 2/3e van de gepensioneerden niet mee geholpen, omdat zij hun pensioen krijgen van de vier grootste fondsen die die 105% helemaal niet halen. Dan hebben we het bijvoorbeeld over onze oud-verpleegkundigen, oud-politiemensen en oud-leraren.
Wat kan de staatssecretaris voor deze gepensioneerden betekenen? Want 5,6 procent inflatie in november, het hoogste cijfer van deze eeuw, maakt heel wat gepensioneerden somber. Ik kan mij voorstellen dat, naar aanleiding van het vandaag door het CBS gepubliceerde inflatiecijfer, de onrust onder gepensioneerden haast nét zo hard stijgt als de inflatie zelf.”
