Hoeve Biesland is veel meer dan een gewone boerderij. Er lopen niet alleen koeien, kippen en schapen rond in de groene oase midden in het drukke Westland, maar ook dertig ‘hulpboeren’. Naast een biologisch-dynamische boerderij is Hoeve Biesland namelijk ook een werkplek voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Liane den Haan nam tijdens een werkbezoek een kijkje op het bijzondere bedrijf van boer Jan Duijndam.
Op de groene graslanden ingeklemd tussen Delft en Pijnacker ligt Hoeve Biesland, de biologisch-dynamische boerderij van Jan Duijndam en zijn vrouw Mieke. De hoeve is verre van een doorsnee boerderij. Want naast een traditioneel landbouw- en veeteeltbedrijf is Hoeve Biesland ook een plek waar mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan de slag kunnen als ‘hulpboer’. “Op onze boerderij is er eigenlijk voor iedereen wel plaats”, vertelt boer Jan Duijndam met lichte trots in zijn stem aan Liane den Haan. Liane is met haar medewerkers aangeschoven aan de tuintafel naast de boerderij.
Wat kan hij of zij?
Jan neemt alle tijd voor zijn bezoekers en vertelt over zijn passie en zijn missie. “Ik werk samen met acht zorginstellingen uit de buurt. De financiering voor deze dagbesteding komt voor het grootste deel vanuit de WIA, de rest is persoonsgebonden budget.” Iedereen die op Hoeve Biesland komt werken, begint bij de koeien. “Dan wordt gekeken: wat zijn iemands mogelijkheden en wat vindt hij of zij leuk?”, legt Jan uit. “Het uitgangspunt is altijd: wat kan iemand wél, in plaats van wat kan iemand niet. Vervolgens wordt besloten waar de hulpboeren gaan werken: op de moestuin, met de dieren op de boerderij, in de bakkerij, slagerij of in de winkel.”
Gevoel van waarde
Jan Duijndam en zijn team focussen zich vooral op de doelgroep die tussen de wal en het schip dreigt te vallen. “Daarom richten we ons bijvoorbeeld niet op mensen met dementie, want daar zijn gelukkig al meer organisaties mee bezig.” De aanpak van Hoeve Biesland is succesvol; mensen bloeien helemaal op, weet Jan. “Enkele jaren geleden kwam een jongen bij ons die gevlucht was uit zijn vaderland en door zijn trauma’s helemaal niet sprak. Ik heb die jongen in de winkel laten werken: dan moet je praten, maar alleen functioneel. Dat werkte: hij kwam helemaal los en is nu de leidinggevende in onze kleine supermarkt. Het is heel belangrijk dat mensen het gevoel hebben van waarde te zijn. Deze jongen is weer iemand. Dat is zo mooi om te zien!”
Tekst loopt door onder de foto
Gevarieerde doelgroep
De doelgroep van Hoeve Biesland is heel gevarieerd: mensen met een verstandelijke beperking, met psychische problematiek, langdurig werklozen en mensen met een verslaving of met een vorm van autisme. Boer Jan: “Omdat we ons richten op werken in plaats van zorgen – van hulpboeren wordt het nodige verwacht, het is niet vrijblijvend – zien we dat veel van onze mensen doorstromen naar betaald of vrijwilligerswerk. Ons doel is dat mensen met veel plezier aan het werk gaan en zich kunnen ontwikkelen. Het werk op de boerderij is serieus, maar je doet wat je kunt en leert wat je nodig hebt.”
Geslaagde innovatie?
Na de koffie leidt Jan Liane rond over het uitgestrekte terrein, waar overal medewerkers lopen, waar mensen uit de omgeving inkopen komen doen of verse melk tappen en waar de koeien zich luid loeiend laten horen. “We hebben 359 Fleckvieh-runderen, waarvan 159 melkkoeien en tweehonderd stuks jongvee”, wijst Jan naar de grote, open stal. “Die stal heb ik onlangs laten bouwen. Daar heb ik milieuorganisaties bij betrokken. Door iedere koe meer ruimte te geven, heb ik veel minder CO2-uitstoot. Dat is goed voor het milieu en goed qua dierenwelzijn. Een geslaagde innovatie, zou je zeggen. Maar nu blijkt dat de stal niet voldoet aan de stikstofregels. Dus moeten er op dat gebied aanpassingen plaatsvinden. Zo doe je het nooit helemaal goed: er wordt te gefragmenteerd gekeken.”
Deel van het geheel
Maar weinig mensen hebben een totaalbeeld, analyseert Jan. “Heb je een beeld van de stikstofproblematiek als je er als beslisser beleid en wetgeving over maakt?”, vraagt hij zich hardop af. “Ik zeg steeds vaker: nee.” Liane herkent het probleem: “In de politiek zien we hetzelfde: we kijken naar een deel van het geheel. Dat is mijn grootste frustratie: het gaat over deelonderwerpen en niet over het geheel. En we kijken maar naar de vier komende jaar en niet naar de lange termijn.” Jan knikt begrijpend: “En we verschuilen ons steeds vaker achter onderzoek. Als het niet uitkomt, dan gaat het onder het tapijt. En ondertussen zit de boer met de handen in z’n haar.”
Tekst loopt door onder de foto
Streekproducten
De biologische boerderijwinkel van Hoeve Biesland ligt vol met verse, lokale producten. Het vlees komt van de eigen runderen en schapen, brood en koek uit de naast de winkel gelegen bakkerij, groenten en kruiden uit de moestuin van de hoeve en ook de eieren, de honing en het haardhout komen rechtsreeks van Bieslandse bodem. Druiven, groenten, meel en boerenkazen komen van boerderijen uit de directe omgeving. Jan breekt een lans voor het idee van ‘Voedselfamilies’: 80 procent van de producten die worden gegeten, moeten uit de regio komen. “Want waarom is het makkelijker om aardappelen uit Caïro te halen, dan uit de buurt? Hoe komt het dat dat niet lukt? Dat moet anders! ‘Voedselfamilies’ worden een succes als de teler rechtstreeks aan de burger kan leveren. Maar dat is niet zo makkelijk, want vanuit wet- en regelgeving worden allerlei eisen gesteld aan de registratie van producten, de verpakking en ga zo maar door.”
Eerlijke, goede prijs
“We moeten omdenken; ánders gaan denken over de producten die we eten en wat we daar voor over hebben”, besluit Jan. “De burger is best bereid om een eerlijke, goede prijs te betalen, maar je moet mensen beter informeren over de productie en de kwaliteit van het product.” Dat zit helaas niet in het DNA van boeren, moet hij toegeven, en ook niet tussen de oren bij branchevereniging LTO. “Ook zij vinden de bescheidenheid van de agrariërs en de lage prijzen heel normaal. Maar dat is het niet. Het hele logistieke proces is niet gericht op het lokale, het is gericht op de export. Daar gaat de hele transitie over; het is belangrijk om dat aan te pakken!”
Hoeve Biesland, Bieslandseweg 1, Delfgauw. De boerderijwinkel is open van maandag tot en met zaterdag. Meer informatie op www.hoevebiesland.nl.
